Türev piyasaları cazip kılan unsurlardan biri de teminat kaldıraç ilişkisidir. VİOP’ta kurumsal ve bireysel yatırımcıların teminatlarının 30 katına kadar işlem yapabilmesi gerek risk yönetimi gerekse spekülatif kazançlar açısından önemli potansiyel fırsatlar içerir.
VİOP’ta teminat kaldıraç ilişkisi işlem gören varlık gruplarına göre farklılık gösterir. VİOP pay senetleri vadeli kontratlarda ortalama 1’e 10 kaldıraç kullanırken, döviz kontratlarında kaldıraç oranı neredeyse 30 katına kadar çıkabilir. Diğer taraftan emtia grubu vadeli işlem sözleşmelerinde kaldıraç oranı ortalama 1’e 10 olabilir.
Teminat kaldıraç ilişkisi alt ürün gruplarında da değişiklik gösterir. Mesela kıymetli madenler grubunun üyeleri ons altın ve gram altında teminat miktarıyla birlikte kaldıraç oranları da farklılaşır. Ons altında 1’e 16 kaldıraç kullanılırken gram altında bu oran ortalama 1’e 10’a gerileyebilir. Diğer varlık gruplarında da teminat kaldıraç ilişkisi alt üyelerde de farklılaşır. Dolayısıyla işlem yapmadan önce varlığın ne kadar teminat bağladığına ve kaldıraç oranına dikkat etmekte fayda var.
Ürün bazında teminat kaldıraç ilişkisi
VİOP’ta teminat kaldıraç ilişkisi başlangıç teminatlarına göre farklılık gösterir. Mesela 2018 Şubat vadeli kontratlarda gram altın sözleşmesinde 15 TL olan başlangıç teminatı VİOP 30 kontratında 1.120 TL’ye yükselir. Diğer taraftan ABD Doları/Türk Lirası kontratında 190 TL olabilir ve kaldıraç oranı ortalama 1’e 20 olabilir (başlangıç teminatları iki aylık periyotlarda spot piyasa fiyatlarına göre düzenli olarak güncellenir).
Vadeli işlem piyasaları teminat kaldıraç ilişkisi getiri beklentisi ve risk iştahı ile de doğru orantılıdır. Risk iştahı fazla olan yatırımcılar aynı oranda yüksek getiri potansiyelli ürünlere odaklanır. Yatırımcıların bu ihtiyaçlarına ise teminat kaldıraç ilişkisi cevap verir. Kaldıraç oranı artıkça getiri beklentisi de aynı oranda artar. Bu çerçevede daha az teminatla daha yüksek kaldıraç kullanılarak daha fazla getiri elde etmek istenir ki bu durum madalyonun diğer yüzü gibidir. Kaldıraç sistemi yüksek getiri potansiyeli kadar aynı oranda kayıp riski içerir. Bu konunun altını çizmekte fayda var.
Kaldıraç sistemi tüm risklere rağmen bilinçli olarak profesyonellerin desteğinde kullanıldığında potansiyel getirileri kullanmada fırsatlar sunabilir. Tabii bu esnada teminat yönetimi de çok önemlidir. Unutulmamalıdır ki kaldıraç oranı artıkça teminat yönetimi da daha ön plana çıkar. Yatırımcı bakiyesinin tümü ile yatırım yaptığında piyasadaki en küçük dalgalanma da sistem dışında kalabilir.
Teminat kaldıraç ilişkisine örnek;
Bakiye 1.120 TL
Başlangıç teminatı 1.120 TL
1 lot VİOP 30 kontratı 147.000 alım
Ortalama kaldıraç 10
Sözleşme büyüklüğü 14.700 TL
Cari fiyat 146.000
Anlık zarar 100 TL
Başlangıç teminatının üstünde hesapta serbest nakit yoksa 1 TL dahi yatırımcı zarar etse teminat tamamlamadan pozisyonu sürdüremez fakat teminat yönetimi stratejileri üzerinde bilgi sahibi olan tecrübeli yatırımcılar bakiyesinin yüzde yüzü ile pozisyon açmaz. VİOP hesabında başlangıç bakiyesinin üstünde teminat olması açılan pozisyonun kayıp durumlarında dahi sürdürülmesini sağlar. Bu çerçevede de sert yönlü hareketler olmadığı sürece pozisyonda aksiyon alması, pozisyonu değiştirmesi ya da günlük dalgalanmalardan korunması daha kolay olur.
VİOP’ta teminat kaldıraç ilişkisi ve teminat yönetimi konusunda GCM VİOP’un üstün müşteri memnuniyeti odaklı çalışanların yardım alabilirsiniz. Daha fazla bilgi için Kurum’un web adresi www.gcmyatirim.com.tr/viop/ adresini ziyaret ediniz.