Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) yatırımcının gözde piyasaları arasındaki konumunu güçlendiriyor. Yabancı yatırımcının da yoğun ilgi gösterdiği Borsa İstanbul bünyesindeki VİOP’ta yatırım yapmak isteyen yatırımcılar VİOP başlangıç teminatları noktasında yeterli bilgiye sahip değil.
VİOP başlangıç teminatları konusunda yeterince bilgiye sahip olmayan yatırımcılar çekimser kalmakla birlikte aslında VİOP başlangıç teminatları küçük yatırımcının bu piyasadaki yatırım fırsatlarını değerlendirme imkanı sunar. VİOP’ta işlem gören enstrümanlara göre değişiklik gösteren VİOP başlangıç teminatları Takasbank tarafından vade bitim tarihilerinde spot piyasa koşullarına göre sistematik olarak yeniden düzenlenir. VİOP başlangıç teminatları hesaplanıp yayınlandıktan sonra aracı kurumlar üzerinden müşteriler bilgilendirilir. Aynı zamanda Takasbank’ın https://www.takasbank.com.tr/tr/Sayfalar/bias-viop-risk.aspx adresinden Span Parametre (Standard Portfolio Analysis of Risk) Tablosu dosyasına girilerek VİOP kontratlarının başlangıç fiyatları hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Bu arada aracı kurum tarafından da düzenli olarak teminat değişimleriyle ilgili yatırımcı bilgilendirilir.
VİOP başlangıç teminatları nasıl belirleniyor?
VİOP’ta başlangıç teminatı; VİOP’ta alım ve satım işlemi yapabilmek için her enstrüman için ayrı ayrı Takasbank tarafından hesaplanan ve yatırılması zorunlu olan miktardır. Başlangıç teminatları her enstrüman türüne göre farklı farklı hesaplanır. VİOP piyasasında işlem gören varlıkların fiyatları hesaplanırken spot piyasa fiyatları referans alınır ve sözleşmenin vadeli fiyatının hesaplanabilmesi taşıma maliyeti de fiyata dahil edilir.
VİOP başlangıç teminatları neden vade sonlarında yeniden hesaplanıyor?
VİOP’ta işlem gören varlıkların sözleşme fiyatları her vade bitiminde spot piyasa koşullarına göre yeniden belirlenir. Takasbank tarafından hesaplanan VİOP başlangıç teminatı üzerinden yatırımcılar işlem yapabilir.
VİOP başlangıç teminatları vade bitimlerinde yeniden hesaplanır. Ayrıca aynı dayanak varlık üzerinden düzenlenen farklı vadelerdeki sözleşmelerin teminatları da farklılık gösterir. Bu arada aynı dayanak varlığın en yakın üç vadesi ile Aralık vadesi işlem görür ve bu varlıklarında başlangıç teminatları farklıdır.
VİOP’ta işlem gören vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde vade bitiminde sistem tarafından o günün sonunda uzlaşma fiyatı üzerinden pozisyonlar kapanır. Açık olan pozisyonlar aynı şekilde bir sonraki döngülü kontratlara taşınır. Bu esnada pozisyon yeni vadeye taşınırken başlangıç teminatı da değişir. Eğer yatırımcı pozisyonu devam ettirmek istemiyorsa pozisyon bir sonraki aya taşınmaz ve otomatik olarak kapanır.
Sürdürme teminatı ve teminat tamamlama çağrısına dikkat!
VİOP’ta başlangıç teminatları dışında sürdürme teminatı ve teminat tamamlama çağrısı da yatırımcının teminatlarıyla ilgili dikkate alması gereken unsurlar arasındadır. Konusu geçmişken kısaca sürdürme teminatı nedir üzerinde de durmakta fayda var.
Sürdürme teminatı; pozisyonların sürdürülebilmesi için gereken asgari düzeydir. Sürdürme teminatı, bulunması gereken teminatın % 100’üdür. Bu esnada sürdürme teminatı belirtilen düzeyin altına gerilemesi durumunda teminat tamamlama çağrısı (margin call) kalan teminatın başlangıç teminatı seviyesine tamamlanması talep edilir.
VİOP başlangıç teminatları hakkında daha fazla bilgi almak için sektörün ödüllü ve lider kurumu GCM VİOP‘un üstün müşteri memnuniyeti odaklı müşteri temsilcilerinden yardım alınabilir. Ya da GCM VİOP’un web sitesi www.gcmyatirim.com.tr/viop/ adresini ziyaret edebilirsiniz.